De wereld komt praktisch tot stilstand door het COVID-19 virus. Een paradoxale situatie: vanuit stilstand naar paniek. Regeringen lopen steeds achter de virusfeiten aan en verantwoordelijke politici maken de situatie alleen maar complexer door ondoordachte besluiten die vaak gericht zijn op het verkeerde probleem. Het Regeren-is- vooruitzien-principe, is al een hele tijd niet meer toegepast. Het anticiperen is als het ware afgeleerd omdat we alleen besluiten als iets bewezen werkt. Welnu: bewezen is dat die methode niet werkt in crisis-situaties. Dan krijg je chaos.
Besluitvormers houden vast aan routines van samenwerking en overleg met alles en iedereen alvorens tot iets te komen. Dat poldermodel werkt prima in een relatief rustige en stabiele omgeving. Maar helaas niet in een crisis. Het is logisch dat je dan steeds achter de feiten aanloopt. Gebeurtenissen volgen zich immers in hoog tempo op. Dat tempo is met ingewikkelde overlegstructuren niet bij te benen. Er wordt daardoor niet of hooguit halfslachtig geanticipeerd zoals o.a. blijkt uit het niet kunnen starten met vaccineren zodra er een goedgekeurd vaccin is.
Politici wringen zich in bochten en debiteren daarbij regelmatig pertinente onzin zoals: “het gaat er niet om wanneer je begint maar wanneer je klaar bent”, terwijl bekend is dat later beginnen leidt tot meer ziekenhuisopnames, en “we gaan voor zorgvuldig in plaats van snel”, alsof dat een tegenstelling is. Nog een: “Het is belangrijk dat het vaccineren in de haarvaten van de maatschappij gebeurt”, zucht.
In Nederland komen we wellicht in de situatie dat de regering midden in deze crisis aftreedt omdat ze op andere terrein verantwoordelijk is voor slechte besluitvorming: de toeslagenaffaire. Achtereenvolgende kabinetten zijn verantwoordelijk voor het vasthouden aan onrechtmatig overheidshandelen plus dwarsbomen en foutief informeren van het parlement. De partijleiders/lijsttrekkers van de middenpartijen CDA, VVD en PvdA zijn allemaal persoonlijk betrokken waardoor zij niet met goed fatsoen die rol nog kunnen vervullen in de verkiezingscampagnes. Het lukt deze mensen evenmin om de door hen veroorzaakte puinhoop op te ruimen.
Ik weet niet of er een precedent is voor deze situatie maar het lijkt me de moeite waard om in dit geval te bekijken of we de demissionaire regering op de winkel kunnen laten passen tot de verkiezingen en de aanpak van COVID-19 en de toeslagenaffaire overlaten aan een expertgroep met verregaande bevoegdheden om vaccinatieprogramma’s versneld uitgevoerd te krijgen en schadeloosstellingen aan gedupeerden te fiksen. Dat is helemaal niet zo ingewikkeld als door sommigen wordt beweerd.
Later beginnen met vaccineren dan mogelijk, is een brevet van onvermogen dat heel erg duur uitpakt, mensenlevens kost, zorgmedewerkers langer overbelast en de economie op slot houdt. Later schadeloosstellen van gedupeerden is een schande voor de rechtsstaat.